Καινούρια αρχή, καινούρια σχολική χρονιά!*

Ένα ακόμη καλοκαίρι κλείνει τον κύκλο του και καλωσορίζουμε το φθινόπωρο. Σήμα κατατεθέν της εποχής αυτής, είναι το άνοιγμα των σχολείων και η είσοδος των παιδιών στη σχολική κοινότητα του βρεφονηπιακού ή παιδικού σταθμού, των νηπίων, του δημοτικού και φυσικά των ανώτερων βαθμίδων εκπαίδευσης.

Αυτό το κατώφλι, άλλα παιδιά θα το περάσουν με μεγαλύτερη ευκολία και άλλα παιδιά θα δυσκολευτούν λίγο περισσότερο. Το πέρασμα αυτό, ειδικά στην προσχολική ηλικία, εμπεριέχει τα έντονα συναισθήματα του αποχωρισμού από τους γονείς, την αγωνία για το άγνωστο, το άγχος της αξιολόγησης ειδικά στο δημοτικό, τις προσδοκίες, θετικές ή αρνητικές, για το νέο περιβάλλον, τη θλίψη για το κλείσιμο ενός προηγούμενου κύκλου ζωής, τον ενθουσιασμό για τις νέες προκλήσεις, την απώλεια της αίσθησης της μοναδικότητας που είχε το παιδί στο σπίτι, τη γνώση ότι θα πρέπει να δουλέψει και να κουραστεί για να ενταχθεί σε μια νέα ομάδα και πολλά άλλα. Η προσωπικότητα και ηλικία του παιδιού, η κουλτούρα και η προετοιμασία που έχει γίνει από την οικογένεια, οι στάσεις όλων των μελών απέναντι στις αλλαγές και στην εκπαίδευση, οι ιδιαίτερες συνθήκες της συγκεκριμένης περιόδου, οι μέθοδοι και η προσωπικότητα των εκπαιδευτικών που υποδέχονται τα παιδιά, είναι ορισμένοι μόνο από τους παράγοντες που επηρεάζουν την προσαρμογή ενός παιδιού στο σχολικό περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, το κάθε παιδί έχει τους δικούς του χρόνους αλλά κι τους δικούς του τρόπους για να πραγματοποιήσει τη μετάβαση από την οικογένεια στη σχολική κοινότητα. 

Όσον αφορά στο δικό μας ρόλο και στους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε, ας αναφέρουμε κάποιες ιδέες και κατευθύνσεις:

•  Ξεκινήστε αρκετά νωρίτερα την προετοιμασία του παιδιού, ειδικά αν πρόκειται για την πρώτη φορά που θα πάει σε παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο αλλά και κατά την κρίσιμη είσοδο στο δημοτικό σχολείο. Συζητείστε, διαβάστε σχετικά βιβλία, ξεφυλλίστε δικές σας παλιές φωτογραφίες από τη σχολική ηλικία, αφηγηθείτε ιστορίες. Μπείτε στο πνεύμα δηλαδή, αποφεύγοντας διδακτισμούς, π.χ. «το σχολείο είναι πολύ καλό», αλλά μέσα από παραδείγματα και βιώματα. 
•  Δραματοποιήστε μαζί με το παιδί ή χρησιμοποιώντας κάποιες κούκλες την πρώτη μέρα στο σχολείο ή συγκεκριμένα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν και αναζητείστε βιωματικά τις λύσεις τους. Μπορείτε να παίξετε μαζί την πρώτη γνωριμία με ένα καινούργιο παιδάκι, συμμαθητή ή τη δασκάλα του. Μπορείτε επίσης να ζωγραφίσετε την πρώτη μέρα στο σχολείο ή να γράψετε μαζί ένα ποίημα που θα εκφράζει τις προσδοκίες και τους φόβους του παιδιού. 
•  Εκφράστε κατανόηση στα ποικίλα και αντιφατικά συναισθήματα του παιδιού χωρίς να υποτιμήσετε κανένα από αυτά. Είναι όλα σημαντικά και άξια ύπαρξης! Σωματικά και μη, δείξτε την αποδοχή σας και αναζητείστε τρόπους έκφρασης των συναισθημάτων αυτών. 
•  Δώστε ένα εορταστικό χαρακτήρα στην περίοδο που προηγείται της σχολικής έναρξης, αγοράστε μαζί με το παιδί τα αναγκαία σχολικά είδη, κρατήστε ένα ημερολόγιο αντίστροφης μέτρησης, ή ότι άλλο θεωρείτε ότι ταιριάζει και μπορεί να εμπνεύσει το δικό σας παιδί! Την προηγούμενη μέρα, μπορείτε να δώσετε στα πιο μικρά παιδιά ένα μικρό οικείο αντικείμενο, που μπορεί να λειτουργήσει ως αφορμή παιχνιδιού και γνωριμίας με άλλα παιδάκια. Διαβάστε το αγαπημένο του βιβλίο και συζητείστε εν συντομία για την αυριανή μέρα.   
•  Φροντίστε τις πρώτες μέρες να πηγαίνετε οι ίδιοι το παιδί στο σχολείο, εξασφαλίζοντας μια ευχάριστη ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια του πρωινού. Δείξτε ενεργό ενδιαφέρον για τη νέα ζωή του παιδιού και το νέο του περιβάλλον. 
•  Αποφύγετε να ξεγελάσετε το παιδί – π.χ. να εξαφανιστείτε από μπροστά του τη στιγμή που δεν κοιτάζει την πρώτη μέρα στον παιδικό – να του μεταδώσετε τη δική σας νευρικότητα ή ανασφάλεια, να μιλάτε σε τρίτους για τις δυσκολίες του παιδιού σας όταν εκείνο είναι μπροστά, να αναλαμβάνετε αυτά που μπορεί να κάνει το παιδί, υποτιμώντας το και στέλνοντας μηνύματα αδυναμίας.  

Με υπομονή και ενσυναίσθηση, μπορούμε να γίνουμε το χέρι βοήθειας που χρειάζεται το παιδί για να διασχίσει αυτή τη γέφυρα. Καλή αρχή!

 

*Το παρόν δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ηπειρωτικός Αγών" την Παρασκευή 4/9/2015