Τι να πούμε και τι να μην πούμε σε κάποιον που νοσεί από καρκίνο

 

Όταν ένα παιδί ή ένας ενήλικας διαγιγνώσκεται με καρκίνο, το σοκ είναι μεγάλο και τα μέτωπα που ανοίγουν για τον ίδιο και την οικογένειά του, πολλά. Σε αυτό το άρθρο θα μπούμε για λίγο στη θέση του συγγενή, φίλου, δασκάλου, συναδέλφου που κάποιο μικρό ή μεγαλύτερο άτομο του περιβάλλοντός του έρχεται αντιμέτωπο με τη διάγνωση του καρκίνου. Τι μπορούμε να πούμε σε μια τέτοια περίπτωση; Πώς μπορούμε να σταθούμε με ειλικρίνεια και συμπαράσταση; Τι είναι βοηθητικό και τι είναι καλό να αποφεύγουμε; Δεν θέλουμε ας πούμε, ο ασθενής να φτάσει να παρηγορεί ή να στηρίζει το φίλο του, ο οποίος στο άκουσμα της λέξης «καρκίνος» κατέρρευσε επειδή θυμήθηκε τον καρκίνο του πατέρα του που χάθηκε πριν από 7 χρόνια!

Είναι λοιπόν, σημαντικό να θυμόμαστε ότι το τι θα πούμε έχει να κάνει – ή έτσι θα έπρεπε – με τον άνθρωπο που νοσεί και όχι με εμάς και τις δικές μας πιθανές εμπειρίες από τον καρκίνο. Δεν είναι όλοι οι τύποι καρκίνου ίδιοι, ούτε όλοι οι άνθρωποι – ως ψυχισμοί και ως οργανισμοί. Σίγουρα, δεν είναι καθόλου εύκολο να διαχειριζόμαστε τα έντονα συναισθήματα που μας διακινεί μια απειλητική για τη ζωή, νόσος. Η ασθένεια και ο θάνατος είναι θέματα που μας «ξεβολεύουν» ψυχικά. Αξίζει όμως να προσπαθήσουμε να σκεφτούμε για λίγο, τι θα μπορούσε να βοηθήσει – στηρίξει έναν άνθρωπο που έχει μάθει ότι έχει καρκίνο; Ας δούμε φράσεις που έχουν καταγράψει οι ίδιοι οι ασθενείς και οι οικογένειές τους ως βοηθητικές αλλά και ως επιβαρυντικές…

Τι μπορούμε να πούμε:

   Δεν ξέρω πώς να αντιδράσω και τι να πω, αλλά θέλω να ξέρεις ότι σε νοιάζομαι πολύ και είμαι εδώ

   Δεν γνωρίζω σχεδόν τίποτα για αυτή την κατάσταση. Θα ήθελες να μου πεις λίγα πράγματα για τη διάγνωση και το τι σημαίνει αυτή για σένα;

   Λυπάμαι πολύ για αυτό που ακούω / για αυτό που περνάς

   Θέλεις να μιλήσουμε;

   Τι θέλεις να κάνουμε σήμερα; Έχω χρόνο και θέλω να τον περάσουμε μαζί

   Πώς επηρεάζεται η καθημερινότητά σου με τα νέα δεδομένα και πώς μπορώ να (σε) βοηθήσω; (συγκεκριμένα)

   Πες μου πώς μπορώ να σε βοηθήσω αυτή την περίοδο. Τι μπορώ να κάνω, ώστε να σε διευκολύνω έστω και λίγο στη δύσκολη αυτή φάση. (συγκεκριμένα, προτείνουμε κι εμείς πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, π.χ., ψώνια, καθάρισμα, μεταφορά από και προς, βοήθεια με τα παιδιά, κτλ.

   Σε σκέφτομαι, σε έχω στο μυαλό μου. Γενικά, είναι καλό να ενημερώνουμε για τα νέα μας και να αντιμετωπίζουμε τον άνθρωπο / οικογένεια ως ένα ζωντανό κομμάτι της ζωής μας, που το αγαπάμε - και το δείχνουμε!

Τι να μην πούμε:

   Ο Θεός στέλνει όσα αντέχει κανείς…

   Ναι, ε; Και φαίνεσαι τόσο καλά…

   Πω πω… είχα κι εγώ μία / έναν … που είχε καρκίνο και τελικά πέθανε, κρίμα, τι να πω…

   Όλα θα πάνε καλά

   Δεν σε φοβάμαι εσένα…

   Όλα συμβαίνουν για έναν λόγο

   Το μόνο που χρειάζεται είναι να σκεφτείς θετικά

   Υπάρχουν και χειρότερα / δεν λες πάλι καλά που…

   Τι πρόγνωση έχεις;

   Σε καταλαβαίνω… (εκτός κι αν νοσούμε οι ίδιοι από καρκίνο)

Παρουσία, προσπάθεια να ακούσουμε, διαθεσιμότητα, ειλικρίνεια, ένα χέρι απλωμένο. Αυτά. Τα αναγκαία για κάθε ουσιαστική επικοινωνία, μόνο εδώ, πολύ πιο χρειαζούμενα και ουσιαστικά.